Hay bị Rối loạn tiêu hóa nên dùng huyệt gì?
Công Năng Phối Hợp:
Kiện Lý làm mạnh trung cung, hòa Tỳ Vị, điều thăng giáng, tiêu thực khoan trung.
Túc Tam Lý điều Tỳ Vị, lý khí cơ, hóa tích trệ, tiêu trướng trừ đầy, hành khí chỉ thống, cường thể kiện thân.
Kiến Lý lấy cường kiện trung cung, thăng dương giáng nghịch làm chủ; Túc Tam Lý ấy bổ ích Tỳ Vị, hòa trung giáng trọc làm trọng. Hai huyệt tương hợp, 1 thăng 1 giáng, thăng giáng hiệp hòa có tác dụng kiện Tỳ Vị, bổ trung khí, chữa hư tổn, tăng cường ăn uống, cầm ỉa chảy.
Chủ Trị:
- Tiết tả mạn tính, chứng thuộc Tỳ Vị hư nhược ( công năng Vị Trường rối loạn dẫn tới tiết tả cũng có thể dùng).
- Tỳ Vị hư nhược, dẫn tới quản phúc đau, tiêu hóa kém, không muốn ăn, tự hãn, toàn thân mỏi mệt.
Kinh Nghiệm:
Người họ Triệu, nam, 45 tuồi, công nhân. Năm 1972 tháng 7 ngày 5 khám bệnh.
Tự thuật:
Đại tiện lỏng nhão 8 năm.
Bệnh sử:
8 năm trước do ăn uống không cẩn giận, dẫn tới ăn kém, đau bụng, đi ngoài lỏng, dùng qua các thuốc kháng sinh, Gentamicin, vitamin tổng hợp sau đó khỏi bệnh, về sau, mỗi khi ăn uống bất cẩn bệnh cũ đều tái phát. 1 năm trở lại đấy bệnh tình thêm nặng, đại tiện lỏng loãng không thành khuôn, mỗi ngày thay quần tới 4-5 lần, kèm theo không có cảm giác thèm ăn, toàn thân mệt mỏi, lạnh vùng bụng, thích dùng vật ấm chườm vào, bụng đau không khoan khoái.
Khám:
Thành bụng phẳng, mềm, không có chứng trạng dương tính rõ rệt. Lưỡi nhạt, hai bên có vết hàn răng, rêu trắng mỏng, mạch Tế Nhược, đặc biệt là bộ Quan, Xích bên phải.
Chẩn đoán:
Tiết tả (viêm Đại Tràng mạn tính), thể Tỳ Vị hư nhược.
Trị tắc:
Ôn trung tán hàn, kiện Tỳ chỉ tả.
Xử phương:
Kiện Lý – Túc Tam Lý
Thao tác:
Dùng hào châm dài 2 thốn, châm sâu 1.5 thốn, sau khi đắc khí tiến hành niêm chuyển bồ pháp, lưu kim 20 phút. Sau khi rút kim, mỗi huyệt đốt thêm 3 mồi ngải to. Mỗi ngày 1 lần.
Liên tục điều trị 10 lần, bệnh tình chuyển biến rõ nét, ăn uống tăng dần, tinh thần phấn chấn, số lần đại tiện giảm, mỗi ngày đi 3-4 lần. Theo ý chỉ “hiệu bất canh phương”（có hiệu quả thì ko cần đồi phương), lại châm cứu 10 lần, các chứng toàn trừ, đại tiện thành khuôn, mỗi ngày 1-2 lần. 1 năm sau gặp lại, bệnh không tái phát.
Lời bình:
Kiện Lý – Túc Tam Lý nhân trị liệu các chứng tiêu hóa kém, dìông có cảm giác thèm ăn, tự hãn, mệt mỏi vô lực, đau bụng, Vị quản đau, tiết tả do Tỳ Vị hư nhược gây nên đặt ra. Lấy Kiện Lý thăng thanh dương, kiện trung cung, Túc Tam Lý bổ Tỳ Vị, giáng trọc nghịch. Hai huyệt hợp tham, 1 thăng 1 giáng, thăng giáng hiệp điều làm mạnh thêm tác dụng kiện Tỳ Vị, bổ trung khí, chữa hư tồn, tăng thèm ăn, cầm ỉa chảy.
Đối với bệnh viêm Đại Tràng mạn tính, do quá trình bệnh diễn biến kéo dài, tái đi tái lại, chữa trị tương đối khó, do vậy buộc phải điều trị thời gian dài mới thu được hiệu quả. Từ nhiều bệnh án bệnh trạng trên lâm sàng cỏ thể thấy, bệnh chứng chủ yếu đa phần do Tỳ Vị hư nhược, do đó trị pháp phải lấy bổ Tỳ Vị trợ vận hóa làm chủ. Khi điều trị áp dụng bổ pháp, tránh phạm phải điều cấm làm hư cái đã hư, dẫn tới tình trạng chính khí càng suy bệnh khí lại càng tiến. Ngoài ra, cũng có tìiể châm-cứu cùng dừig, hoặc trọng dụng cứu, hơn nữa phải chú ý việc ăn uống, kiên tâm trị liệu, luôn luôn đạt được hiệu quả dứt bỏ bệnh trầm.
