HUYỆT KHÍ HỘ 
氣户穴
S 13 Qì hù xué

Xuất xứ của huyệt Khí Hộ:

«Giáp ất».

Tên gọi của huyệt Khí Hộ:

– “Khí” có nghĩa là khí giao ở trên
– “Hộ ” có nghĩa là cửa ngõ (Cửa có một cánh gọi là “Hộ”, cửa có 2 cánh gọi là “Môn”), ngoài ra còn có nghĩa là “ngăn”, “hang”.
Huyệt ở chỗ hõm, nó cùng tương thông với khí của ngũ tạng được làm cửa ngõ cho sự nạp khí. Nên gọi là Khí hộ.
Có sách gọi “Hộ” có nghĩa là “dân cư”, “nơi sống”. Huyệt ở mặt trên của Phế, ở ngay mức huyệt Vân môn. Nó là nơi khí giao ở trên ngấm vào bề mặt cơ thể, nên có tên Khí hộ.

Huyệt thứ :

13 Thuộc Vị kinh.

Mô tả của huyệt Khí Hộ:

1. VỊ trí xưa :

Dưới xương đòn, nơi chỗ hõm xuống cách hai bên huyệt Du phủ 2 thốn, dường giữa ra 4 thốn (Giáp ất, Đồng nhân, Phái huy, Đại thành).

2. Vị trí nay :

Ngồi ngay hay nằm ngửa từ tuyến giữa cổ ngực đo ra 4 thôn thẳng với đầu vú, dưới huyệt Khuyết bồn 1 thốn. Huyệt nằm trên xương sườn 1 và ở trên đường thẳng đứng qua núm vú, cách Nhâm mạch 4 thốn.

3. Giải phẫu, Thần kinh Dưới của huyệt Khí Hộ :

là cơ bám da cổ, cơ ngực to, cơ dưới đòn, bò trên xương sườn 1. Dưới nữa là đỉnh phổi – Thần kinh vận động cơ là nhánh cơ bám da của thần kinh mặt, nhánh cơ ngực to và cơ dưới đòn của đám roi thần kinh nách. Da vùng huyệt chi phối bổi tiết đoạn thần kinh C4.

Tác dụng trị bệnh của huyệt Khí Hộ:

Tại chỗ, Toàn thân :

Viêm khí quản, suyễn, nấc cụt, đau thần kinh liên sườn.

Lâm sàng của huyệt Khí Hộ:

Kinh nghiệm tiền nhân :

Phối Hoa cái trị đau hai bên sườn (Bách chứng). Chủ về hô hấp, ăn uống không biết mùi (Giáp ất).

Kinh nghiệm hiện nay :

Phối Hoa cái, Chiên trung, Phế du, Xích trạch, Liệt khuyết trị đau nhức sườn ngực, ho suyễn.

Phương pháp châm cứu:

1. Châm Xiên, sâu 0,5 – 0,8 thốn.
2. Cứu 3-5 lửa.
3. Ôn cứu 5 phút
* Chú ý Từ xương sườn 1 – 6 bên dưới là phổi, không được châm sâu quá.

Tham khảo của huyệt Khí Hộ:

1. «Giáp ất» quyển thứ 9 ghi rằng: “Hông sườn đầy tức khí nghịch lên, hô hấp rụt vai khó thỏ, hôi cơm tanh cá, dùng huyệt Khí hộ làm chủ”.
2. «Đại thành» quyển thứ 6 ghi rằng: “Khí hộ chủ về ho xốc, đau vai ngực, ho khó thỏ, không biết mùi vị, tức hông sườn ngực, suyễn”.
3. «Bách chứng phú» ghi rằng: “Đau nhức hông sườn dùng Hoa cái, Khí hộ ” (Cửu tri hiếp lặc dông thống, Khí hộ, Hoa cái hữu linh). Ở vùng ngực từ giữa xương sườn 1 – 6 , bên dưới là phổi, huyệt này ỏ phía trên xương sườn thứ nhất, không được châm sâu, châm sâu sẽ thủng khí ngực.