ĐIỀU TRỊ PHẨU THUẬT BỆNH UNG THƯ – PHẦN MỞ ĐẦU
Điều trị phẫu thuật ung thư đã bắt đầu từ thời cổ đại và một thời gian dài phẫu thuật là phương pháp duy nhất để điều trị ung thư. Đến nay phẫu thuật vẫn là hòn đá tảng trong các phương pháp điều trị ung thư hiện đại.
Theo các tác giả Timothy.J.Eberlein hoặc nhóm tác giả John M.Daly thì ngày nay có khoảng 60% đến 75% bệnh nhân ung thư được điều trị bằng phẫu thuật và các kỹ thuật ngoại khoa còn được sử dụng để chẩn đoán, xếp giai đoạn cho hơn 90% các bệnh ung thư.
Những tiến bộ vượt bậc trong những năm gần đây về kỹ thuật mổ, gây mê, hồi sức đã cải thiện một cách đáng kể hiệu quả của phẫu thuật. Ngoài ra, những nghiên cứu về kết quả lâm sàng gần đây cho thấy phối hợp phẫu thuật với các phương pháp điều trị khác đã làm tăng hiệu quả củađiều trị.
SƠ LƯỢC LỊCH SỬ
Phẫu thuật ung thư phát triển theo thời gian cùng với việc ứng dụng những thành tựu trong lĩnh vực gây mê hồi sức, chúng ta điểm qua vài mốc lịch sử quan trọng sau:
Albert Theodore Billroth ( 1829-1894 ) thực hiện lần đầu tiên cắt dạ dày, cắt thanh quản và thực quản.
William Stewart Halsted (1852- 1922) đề ra nguyên tắc cắt bỏ ung thư thành một khối đặc biệt là trong phẫu thuật cắt bỏ toàn bộ vú triệt căn thành một khối và sau đó phẫu thuật này mang tên ông.
Hugh Young (1870- 1945) thực hiện phẫu thuật cắt triệt căn ung thư tiền liệt tuyến.
Enrst Wertheim (1864- 1920) thực hiện phẫu thuật cắt tử cung triệt căn năm 1904.
William.E.Miles (1869- 1947) thực hiện cắt bỏ trực tràng triệt căn qua đường bụng-tầng sinh môn năm 1906.
Evats Graham (1833- 1957) thực hiện phẫu thuật cắt phổi triệt căn thành công do ung thư phổi năm 1933.
Ngày nay những kỹ thuật phẫu thuật hiện đại đã phát triển một cách nhanh chóng như vi phẫu thuật, phẫu thuật nội soi sẽ hứa hẹn nhiều thành công trong phẫu thuật ung thư.
CÁC NGUYÊN TẮC CỦA PHẪU THUẬT UNG THƯ
Thảo luận đa phương thức điều trị trước khi phẫu thuật
Ngoại trừ những trường hợp cấp cứu, bác sĩ phẫu thuật nên hội chẩn với các thành viên khác như bác sĩ xạ trị, bác sĩ hoá trị để thống nhất một liệu trình điều trị cho mỗi bệnh nhân.
Có kết quả chẩn đoán giải phẫu bệnh trước khi phẫu thuật
Đây là quan điểm quan trọng nhất trong phẫu thuật ung thư: phẫu thuật viên phải biết về loại mô bệnh học của khối u trước khi thực hiện phẫu thuật cắt bỏ.
Trong ung thư vú, phải có kết quả sinh thiết bằng kim hoặc sinh thiết mở chứng tỏ tính chất ác tính của những hình ảnh nghi ngờ trên phim chụp nhũ ảnh. Đối với ung thư đầu cổ và một số loại ung thư khác như dạ dày, phổi, đại tràng thực hiện sinh thiết qua nội soi trước khi phẫu thuật.
Trong những trường hợp hạn hữu không thể sinh thiết được có thể thực hiện phẫu thuật thăm dò. Trong những trường hợp đó phẫu thuật viên nên kết hợp với bác sĩ giải phẫu bệnh để thực hiện sinh thiết tức thì trước khi quyết định cắt bỏ.
Viết bản tường trình về phẫu thuật
Bản tường trình về phẫu thuật là tài liệu quan trọng nhất trong hồ sơ ung thư của bệnh nhân. Bảng tường trình nên viết ngay sau khi mổ xong và nên mô tả chi tiết một số nội dung sau:
Mô tả chi tiết những thương tổn quan sát được:
Kích thước của khối u nguyên phát
Vị trí chính xác của khối u
Lan tràn tới các cấu trúc lân cận
Dính của khối u với cơ quan lân cận
Kích thước và vị trí của các hạch di căn
Mô tả rõ ràng các thao tác đã thực hiện trong phẫu thuật
Những thao tác đã thực hiện và không thực hiện do kỹ thuật hoặc lý do khác.
Vị trí chính xác của clip để lại trên diện khối u đã cắt bỏ.
Mô tả chính xác khối u để lại sau phẫu thuật, các mẫu bệnh phẩm được lấy đểlàm xét nghiệm.
Các mẫu bệnh phẩm đặc biệt để làm xét nghiệm sinh học phân tử.
Mô tả chính xác hoàn thành phẫu thuật
Mô tả rõ ràng phẫu thuật được hoàn thành.
Mô tả bản chất ung thư của phẫu thuật (các bờ mép cắt).
Vị trí chính xác và mô tả khối u để lại sau phẫu thuật.
Chuẩn bị bệnh phẩm để xét nghiệm giải phẫu bệnh
Lấy các bì đựng bệnh phẩm riêng cho từng mẫu bệnh phẩm khác nhau
Các mép cắt của bệnh phẩm phải được đánh dấu.
Mẫu bệnh phẩm phải để nguyên vẹn, không nên cắt nhỏ ra.
Mẫu bệnh phẩm phải được bỏ vào dung dịch bảo quản (formalin hoặc dung dịchmới khác) nếu phải chuyển bệnh phẩm trong thời gian dài.
Mẫu bệnh phẩm cho các xét nghiệm sinh học phân tử phải được chuyển đi ngayvà bảo quản theo chế độ riêng.
Mẫu bệnh phẩm cho nuôi cấy mô phải bảo quản trong môi trường đặc biệt.
Sự chuẩn bị bệnh phẩm cẩn thận như vậy giúp cho các nhà giải phẫu bệnh thực hiện được xét nghiệm có chất lượng và trả lời một cách chính xác kết quả giải phẫu bệnh và các nhà sinh học thực hiện các xét nghiêm sinh học chuẩn mực hơn.
