Cách dùng Điều vị thừa khí thang và Sài hồ thang

Điều 127. Bệnh thái dương kinh qua mười mấy ngày, dưới tâm nôn, nôn mửa mà đau trong ngực, đại tiện lại nhão, bụng hơi đầy uất, uất hơi nhiều. Tỳ ước lúc ấy có mửa nhiều cho uống Điều vị thừa khí thang, nếu không thế thi không thể cho được. Chỉ mửa đau trong ngực, đại tiện hơi nhão, đấy không phải là chứng của Sài hồ thang, bởi mửa, biết mửa ỉa nhiều làm vậy.

Tóm tắt:

Cách sử dụng Điều vị thừa khí và Sài hồ thang, sau khi mửa biến diễn.

Thích nghĩa:

Hơi đầy, hơi giống chứng thái âm. Tỳ hư mà lại không có uất, uất hơi phiền cho nên nói “đại nhão”. Đấy là vì sau khi cho mửa ỉa nhiều quá, vị bị tổn thương, tân dịch khô, khi kết thành thực, trung khí bị trỏ cách, nghịch lên không giáng xuống được, cho nên muôn mửa.

Sau khi hạ nhiều quá nhiệt tụ ở ruột cơm nước không phân biệt cho nên đại tiện nhão, kiêm thấy chứng Bệnh thái dương biểu chứng đã gọi “quá kinh”. Sau mười mấy ngày, dưới tâm nôn, nôn muốn mửa, lúc muôn mửa vì khí nghịch mà đau trong ngực.

Chứng này tương tự như đã chuyển vào thiếu dương, duy chứng thiếu dương thì đại tiện không nhão mà đằng này đại tiện nhão kiêm thấy chứng bụng đầy hơi phiền, cho uông Điều vị thừa khí thang để hạ thời các chứng sẽ hết.

Nêu không phải vì cho ỉa mửa nhiều thòi tuỳ có muôn mửa, đau trong ngực, tưdng tự như chứng Sài hồ cùa thiếu dương mà hơi ỉa nhão, bụng đầy, thòi đấy là chứng hư, không phải chứng Sài hồ lại càng không nên cho uổng Thừa khí chứng hư, không phải chứng Sài hồ lại càng không nên cho uống Tliừa khí thang. Lây gì để biện được như vậy? Do sự quan sát tổng hợp các chứng muôn mửa về sau cho nên biết trước khi bị cho mửa ỉa nhiều quá mà gây nên.