Chửa ngoài tử cung là biểu hiện bất thường của thai phụ, khi trứng không làm tổ và phát triển trong buồng tử cung mà làm tổ bên ngoài buồng tử cung hay bất cứ nơi nào trên đường di chuyển do trứng thụ tinh chậm sáu ngày. Nguyên nhân:
Vòi trứng bị nhiễm khuẩn, đặc biệt là bị lao gây hẹp vòi trứng. Lạc nội mạc tử cung ở vòi trứng.
Vòi trứng bị dị dạng làm hẹp, gấp, cong, ngóc ngách, nhu động vòi không bình thường. Trứng phát triển bất thường, có thể di chuyển sang bên vòi đối diện.
Những phụ nữ thường uống thuốc tránh thai sau khi giao hợp, gây co thắt cơ vòng vùng eo vòi trứng sau đó rất nhiều khả năng khi có thai sẽ chửa ngoài tử cung.
Thường dùng các chất progestin liều nhỏ, trong thời gian dài, làm ức chế các cơ vòi trứng, khi có thai dễ bị chửa ngoài tử cung.
Triệu chứng:
Chửa ở vòi trứng nhưng chưa vỡ
- Người phụ nữ đã bị mất kinh, có dấu hiệu mang thai và có nghén, thấy đau vùng bụng dưới âm ỉ và ra máu đen ở âm đạo.
- Cũng có khi người phụ nữ không biết mình có thai, chỉ thấy rong kinh, rong huyết và vùng chậu hông bị đau.
- Khi bác sĩ thăm khám âm đạo, phát hiện cổ tử cung đóng, thân tử cung co và mềm, cạnh tử cung có khối nhỏ, ấn vào khối đó người bệnh thấy đau.
- Thử định lượng HCG (Human chorionic gonadotropin) cho kết quả dương tính.
- Nạo buồng tử cung không thấy nhau thai, chỉ có sản dịch. Soi ổ bụng phát hiện thấy một vùng của vòi trứng căng to và tím bầm, tĩnh mạch buồng trứng và dây chằng giãn ra.
- Siêu âm không thấy túi ối trong buồng tử cung. Túi ối đang ở một bên phần phụ.
Huyết tụ thành nang
Xuất hiện rong huyết, có thể ra từng mảng máu, tiếp đó xuất hiện cơn đau đột ngột ở vùng bụng dưới, nôn mửa sau đó giảm dần.
Nắn vùng bụng dưới thấy đau, kiểm tra âm đạo phát hiện một khối căng to ở túi cùng sau, bờ rõ ở phía dưới, cổ tử cung bị đẩy ra trước, tử cung bình thường hay to bị đẩy lên cao, ấn vào đó có phản ứng đau.
Siêu âm: Phát hiện một vùng âm vang không đầu ở trước hay sau tử cung, ranh giới không rõ.
Soi ô bụng: Phát hiện máu đen loãng, máu cục. Chọc dò túi cùng sau thấy máu đen lẫn với những cục máu nhỏ.
Tràn máu ở phúc mạc
Bệnh nhân đau dữ dội, đau như dao đâm ở vùng bụng dưới. Bệnh nhân bị sốc, khó thở, vã mồ hôi, mạch nhanh nhỏ khó bắt, huyết áp tụt, người lạnh, vật vã.
Bệnh nhân bị chướng bụng, nắn thấy đau và có phản ứng. Gõ nghe thấy tiếng đục hai bên mạn sườn.
Khám qua âm đạo phát hiện cổ tử cung mềm, hé mở, không thấy đáy tử cung khi nắn, nhưng có cảm giác tử cung di động như bơi trong nước, bệnh nhân kêu đau.
Siêu âm sẽ thấy có nhiều dịch tự do trong ổ bụng.
Cần chuyển sản phụ đến bệnh viện hồi sức và điều trị theo phác đồ.
Thể chưa vỡ
Cần mổ sớm, cắt bỏ vòi trứng hay mở vòi trứng lấy khối thai, cầm máu và khâu phục hồi vòi trứng.
Hiện nay, với những phụ nữ chưa có con, có thể điều trị bằng methotexat từ 20-40mg tiêm vào túi 01 hai lần, cách nhau 48 giờ để ức chế tế bào nuôi bào thai, làm cho nhau thai teo dần.
Thể huyết tụ thành nang
Cần mổ lấy khối máu tụ, cắt bỏ vòi trứng đã vỡ nếu có thể. Vì ruột bao quanh khối máu nên khi tách bóc tránh chạm vào ruột. Nếu trường hợp khó, cần lấy máu cục và cầm máu khẩn trương.
Thể tràn máu ổ phúc mạc
Cần tiến hành phẫu thuật kết hợp với hồi sức, xử lý chống sốc, chủ yếu là truyền máu. Sau khi hút với lượng máu trong ổ bụng, tìm được vòi trứng bị vỡ, cắt bỏ và khâu cầm máu. Tiến hành kiểm tra vòi trứng và buồng trứng bên đối diện.
