QUAN NGUYÊN DU 

關元俞穴
B 26 Guān yuán yú xué (Koann luann Chou)

Xuất xứ của huyệt Quan Nguyên Du:

«Thánh huệ».

Tên gọi của huyệt Quan Nguyên Du:

– “Quan” có nghĩa là cái chốt cài cửa.
– “Nguyên” là bắt đầu của khí.
– “Du” có nghĩa là huyệt, nơi khí ra vào.
Huyệt đối xứng với huyệt Quan nguyên của Nhâm mạch ở trước bụng, nó có quan hệ mật thiết vói nguyên khí của cơ thê’ con người, cũng là du huyệt liên lạc với nguyên khí, nên gọi là Quan-nguyên du (Xem: Quan nguyên).

Tên Hán Việt khác của huyệt Quan Nguyên Du:

Đại Trung-cực huyệt.

Huyệt thứ :

26 Thuộc Bàng-quang kinh.

Mô tả của huyệt Quan Nguyên Du:

1. Vị trí xưa :

Hai bên xương sống, dưới đốt sống lưng 17, đo ra mỗi bên 1,5 thốn ( Tư sinh).

2. VỊ trí nay :

Dưới gai đốt sống thắt lưng thứ 5 đo ra mỗi bên 1,5 thốn.

3. Giải phẫu, Thần kỉnh Dưới của huyệt Quan Nguyên Du:

là cân ngực-thắt lưng của cơ lưng to. Khói cơ chung của các cơ ở rãnh cột sống. Xương sống – Thần kinh vận động cơ là nhánh của đám rói cánh tay, dây thần kinh sống thắt lưng 5. Da vùng huyệt chi phối bỏi tiết đoạn thần kinh L4.

Hiệu năng của huyệt Quan Nguyên Du:

Lý hạ tiêu, kiện yêu tất, hóa thấp trệ.

Tác dụng trị bệnh của huyệt Quan Nguyên Du:

1. Tại chỗ :

Đau lưng.

2. Theo kinh, Toàn thân :

Viêm ruột mãn tính, đái đường, thiếu máu, viêm bàng quang, viêm hố khung chậu mãn tính.

Lâm sàng của huyệt Quan Nguyên Du:

1. Kinh nghiệm tiền nhân :

Phối Bàng-quang du trị đau lưng (Tư sinh).

2. Kinh nghiệm hiện nay:

Phối Tỳ du, Thận du trị viêm ruột mãn tính. Phoi Di du, Tỳ du, Tam-tiêu du, Thận du trị đái đường. Phối Can du, Tỳ du trị thống kinh. Phối Thiên khu, Thận du, Tam-âm giao trị viêm thận cấp mãn tính. Phối Thận du, ủy trung trị đau nhức cột sống thắt lưng. Phối Thận du, Quan nguyên, Trung cực, Tam-âm giao trị thống kinh, đau thắt tiểu trường.

Phương pháp châm cứu:

1. Châm Thang, sâu 1,5-2 thốn, tại chỗ có cảm giác căng túc, có khi lan tói chi dưới.
2. Cứu 5 -7 lửa.
3. Ôn cứu 5-15 phút.

Tham khảo của huyệt Quan Nguyên Du:

1. «Thiên kim» ghi rằng: “Trị tiêu khát tiêu nhiều lần. Cứu chỗ hõm tại thắt lưng gọi là Yêu mục nằm dưới huyệt Thận du 3 thốn, nằm chính giữa cột sống đo ra mỗi bên 1,5 thốn. Bên phải và bên trái lấy ngón tay ấn vào huyệt Quan nguyên, hai bên mỗi bên 2 thốn”.
2. «Tư sinh» ghi rằng: “Quan-nguyên du, Bàng-quang du, trị đau thắt lưng do phong lao”.
3. «Đại thành» quyển thứ 6 ghi rằng: “Quan- nguyên du chủ trị về đau thắt lưng do phong lao, ỉa chảy, trướng do hư, tiểu khó, các loại cục hòn tích tụ ỏ phụ nữ”.
4. Quan hệ tới vị trí của huyệt này, “Kim giám” ghi rằng: “Từ chính giữa cột sống đo ra mỗi bên 2 thốn”.
5. Có tác giả hiện đại cho rằng huyệt nằm trên mỏm gai cột sống thắt lưng 5 đo ra mỗi bên 1,5 thốn.