LỤC VỊ ĐỊA HOÀNG HOÀN 1

六味地黄丸

Liùwèi dìhuáng wán

Tiền trọng Dương

Phần 1

( Nhân bài Bát vị của Trọng Cảnh giảm đi 2 vị Quế Phụ để chữa bệnh cho trẻ em. Trẻ em là thuần dương cho nên giảm bỏ Quế Phụ, bây giờ thông trị cả người lườn và trẻ em)

Trị Can Thận bất túc, chân âm khuy tổn, tinh huyệt khô kiệt, gầy còm tiều tụy, chân đau lưng mỏi gối, tự ra mồ hôi, nước trào lên thành Đờm. Trọng Cảnh nói:” khí hư thì có nhiều Đờm nên bổ bằng Thận khí hoàn mà trừ bỏ Đờm đi”. chu Đan Khê nói:” Ốm lâu thì âm hỏa bốc lên tân dịch sẽ sinh Đờm mà không sinh huyết, nên bổ huyết để chế tướng hỏa thì Đờm sẽ trừ được. 

Phát sốt mà khái thấu Thận hư thì sinh chuyển nhiệt lên phế mà tạo thành khái thấu, ấn tay sát đến xương thì thấy nhiệt nóng cả vào tay, Xương không chịu nổi gây nên Thận nhiệt. Choáng váng hoa Mắt. Sách “trực chỉ phương” nói :” Dâm dục quá  độ, Thận khí không thể quay về nguồn do đó có chứng choáng váng do khí hư. Tai ù Tai điếc, di tinh, tiểu nhỏ giọt, mất máu, mất tiếng, lưỡi ráo, họng đau, đau răng do hư hỏa, gót chân đau, lở ngứa vùng hạ bộ. Các chứng đều do Thận thủy bất túc hư hỏa bốc lên gây nên. thấy chú thích rõ ràng ở các môn.

Đây là thuốc Túc Thiếu âm. thục địa tư âm âm bổ Thận sinh huyết sinh Tinh. Sơn thù ấm Can trục phong, sáp tinh bổ khí. Mẫu đơn tả phục hỏa của quân hỏa, mát huyết làm lui sự nóng âm ỉ.

Lý Thời chân nói: ” Phục hỏa tức âm hỏa vậy, âm hỏa tức tường hỏa vậy, người đời chuyên lấy Hoàng Bá tả tướng hỏa mà không biết công dụng của Đơn bì tốt hơn. Nghĩa của chữ Đan là sắc hỏa của phương Nam. Nghĩa của chữ mẫu không phải Tâm thuộc dương cho nên mới vào Thận để tả âm hỏa làm lui chứng nóng trong Xương âm ỉ mà không ra mồ hôi. Sơn dược làm mát hư nhược ở Phế Tỳ, bổ Tỳ bền Thận (có thể sáp Tinh). (còn nữa).

Sách ” Y phương tập giải”. Lương Y Nguyễn thiên Quyến (dịch).