HÀNH GIAN 

行間穴
Liv 2 XingJian (Sing Tsienn)

Xuất xứ của huyệt Hành Gian:

«Linh khu – Bản du»

Tên gọi của huyệt Hành Gian :

– “Hành” có nghĩa là đi bộ hay đi ngang qua, con đường hay lối đi.
– “Gian” có nghĩa là giữa.
Huyệt nằm giữa ngón chân thứ nhất và ngón thứ hai, đường Can kinh đi ngang qua giữa 2 ngón. Do đó mà có tên Hành gian.
Theo “Kinh huyệt thích nghĩa hội giải” ghi rằng: “Huyệt ở tại chỗ hõm động mạch ở giữa ngón chân cái, bỏi vì mạch của nó đi giữa 2 ngón chân vào huyệt này nên được gọi là Hành gian”.

Huyệt thứ:

2 Thuộc Can kinh

Đặc biệt của huyệt Hành Gian:

“Vinh” huyệt, thuộc “Hỏa”

Mô tả huyệt của huyệt Hành Gian:

1. VỊ trí xưa:

Giáp khe ngón chân cái, nơi giữa chỗ hõm có động mạch (Giáp ất).

2. Vị trí nay :

Ép ngón chân cái sát vào ngón thứ hai, chỗ bên kẽ ngón chân cái. Huyệt nằm trên đầu kẽ của 2 ngón trên, ở phía mu chân.

3. Giải phẫu, Thần kinh Dưới của huyệt Hành Gian:

là khe giữa các gân duỗi ngón 2 của cơ duỗi dài và duỗi ngắn các ngón chân ở phía ngoài, vói các gân duỗi dài riêng ngón 1 và gân duỗi ngón 1 của cơ duỗi ngắn các ngón chân ở phía trong. Cơ gian cót mu chân. Khe giữa các đốt 1 xương ngón chân 1 và 2 – Thần kinh vận động cơ là các nhánh của dây thần kinh chày trước và nhánh của dây thần kinh chày sau. Da vùng huyệt chi phối bỏi tiết đoạn thần kinh L5.

Hiệu năng của huyệt Hành Gian :

Tiết can hỏa, lương huyết nhiệt, thanh hạ tiêu, dập tắt phong dương, sơ khí trệ

Tác dụng trị bệnh của huyệt Hành Gian:

1. Tại chỗ :

Đau ngón chân, tê ngón chân

2. Theo kinh:

Đau do thoát vị ruột, viêm dịch hoàn, trẻ con co quắp giật cấp tính, có kinh nguyệt nhiều, đau hai bên sườn, đỏ mắt

3. Toàn thân:

Động kinh, mất ngủ, nhức đầu, hỏa vượng có tính cách thực chứng.

Lâm sàng của huyệt Hành Gian:

1. Kinh nghiệm tiền nhân:

Phoi Dũng tuyền trị đái đường, thận suy (Bách chứng). Phối Thái xung trị khô cố họng khát nước (Tư sinh). Phôi Thần dinh trị chảy nước mắt (Tư sinh). Phối Tinh minh trị quáng gà (Bách chứng). Phối Hoàn khiêu. Phong thị trị đau thắt lưng xuống tới chân (Tạp bệnh huyệt pháp ca).

2. Kinh nghiệm hiện nay:

Phối Phong trì, Họp cốc trị quáng gà. Phối Thần môn, Bách hội, Nội quan trị mất ngủ .

Phương pháp châm cứu:

1. Châm Xiên, sâu 0,5 – 1 thốn có cảm giác căng đau ở lưng bàn chân.
2. Cứu 3 lửa
3. Ôn cứu 5-15 phút

Tham khảo của huyệt Hành Gian:

1. «Giáp ất>> quyển thứ 9 ghi rằng: “Hay sơ sệt, buồn bả không vui, quyết, nóng dưới cẳng chân, nóng mặt, khát, dùng Hành gian làm chủ”.
2. «Giáp ất» quyển thứ 11 ghi rằng: “Tâm thần phân liệt, khí ngắn, nôn ra huyết, đau ngực lưng, dùng Hành gian làm chủ”.
3. «Ngoại đài» ghi rằng: “Phương pháp cứu điên kinh nghiệm, cứu Túc Quyết-âm cả 2 bên mỗi bên 3 lửa, huyệt này ở kẽ giữa ngón chân cái. Họ Thôi trị tiểu tiện không thông, ở giữa kẽ ngón chân cái có mạch xanh, châm cho ra máu, cứu 3 lửa. Thiên kim dực trị đau trong dịch hoàn, cứu Hành gian 30 lửa”.
4. «Thông huyền phú» ghi rằng: “Trị sưng đầu gối, đau thắt lưng” (Trị tất thũng yêu thông).
5. «Bách chứng phú» ghi rằng: “Mắt quáng gà dùng Tình minh, Hành gian, kết họp Dũng tuyền trị tiêu khát” (Quan kỳ tước mục hãn khí, Tình minh, Hành gian nhi tê thôi, kiêm Dũng tuyển trị tiêu khát).

6. Căn cứ theo “Linh khu – Bản du” ghi rằng, Hành gian là Vinh huyệt của Túc Quyết âm kinh.
7. Theo kinh nghiệm của Soulié de Morant, Hành gian là Vinh huyệt của can kinh, Vinh chủ về minh nóng (thân nhiệt), huyệt này trị chúng đau đầu do Can hỏa gây ra, đỏ mắt sưng đau, đau hai bên hông sườn cho đến chứng mất ngủ do khí uất hóa hỏa gây nên có hiệu quả tốt.
8. Tả huyệt này trong trường hợp vì can khí hữu dư mà sinh ra các chứng: Hay gắt gỏng, hay phát cáu, nổi khùng, không thể nhẫn nhịn được dù là 1 việc bất bình nhỏ. Mỗi lần nổi nóng thì lại hay có những chứng: tim đập mạnh, đau ngực, đau lưng và run lên. Bệnh nhân thấy chán nản, thất vọng, lo sợ cho tương lai, khi nào cũng có ý bất bình, hay thỏ ra và ưa tìm chỗ thanh vắng.